W 80. rocznicę Jałty i Poczdamu - Sprawa polska w II wojnie światowej i miejsce Polski w systemie pokojowym
Rok 2025 upływa w Polsce pod znakiem licznych rocznic, wśród których największe znaczenie miało 1000-lecie koronacji Chrobrego i 500-lecie tzw. hołdu pruskiego. Rok bieżący jest także rokiem, w którym przypada 80. rocznica zakończenia II wojny światowej, a tym samym zakończenia niemieckiej okupacji ziem polskich. Wiążą się z tym również rocznice dwóch konferencji Wielkiej Trójki, mające kolosalne znaczenie dla Polski: jałtańskiej (luty) i poczdamskiej (lipiec/sierpień). Decyzje, które na konferencjach tych zapadły, wpłynęły w decydujący sposób na kształt ustrojowy i granice powojennego państwa polskiego. W krystalizującym się wskutek narastających procesów zimnowojennych ładzie jałtańsko-poczdamskim (to w wymiarze europejskim) i systemie dwubiegunowym (w wymiarze globalnym) Polska pozostała wprawdzie podmiotem prawa międzynarodowego jako państwo formalnie suwerenne, lecz zależne – w większym lub mniejszym zakresie – od sowieckiego hegemona, wchodzące w skład tzw. bloku wschodniego.
Między pierwszą a drugą rocznicą Instytut Zachodni – który rozpoczął działalność także w 1945 r. –zorganizował jednodniową konferencję, poświęconą sprawie polskiej w II wojnie światowej i miejscu Polski w powojennym ładzie międzynarodowym.
Poniżej przedstawiamy podsumowanie tego wydarzenia.