Nr 120 Abdykacja papieża w opiniach niemieckich komentatorów
Ośmioletni pontyfikat pochodzącego z Bawarii papieża zwrócony był ku tożsamości Kościoła, fundamentalnym zagadnieniom wiary i liturgii jako źródłom samoidentyfikacji niezbędnym w perspektywie zmian jego miejsca oraz sposobów realizacji misji we współczesnym świecie. Można zaryzykować tezę, że pontyfikat Benedykta XVI, mimo trudności i kryzysu, złagodził niemieckie oceny Kościoła, choć pochodzące m.in. znad Renu i Łaby oczekiwania radykalnych zmian w doktrynie i jego instytucjach raczej nie zostaną spełnione także przez nowego papieża.